Voor u ligt de programmabegroting van de gemeente Den Haag voor de jaren 2026-2029. Deze begroting vormt het financiële en beleidsmatige kader voor de komende jaren. Den Haag voert een solide financieel beleid en zoekt daarbij continu naar de juiste balans: voorzichtig waar nodig, maar gericht investeren waar het kan en gewenst is. Ondanks alle financiële uitdagingen waarmee gemeenten zich geconfronteerd zien, slaagt Den Haag erin om te blijven investeren in de stad. Tegelijkertijd blijft het belangrijk om zorgvuldig en kritisch om te gaan met de beschikbare middelen. In deze laatste begroting vóór de gemeenteraadsverkiezingen van 2026, gaat daarom bijzondere aandacht uit naar het oplossen van bestaande knelpunten.
Sluitende begroting, maar ook uitdagingen
Dit jaar heeft Den Haag een vernieuwde voorjaarsnota gepresenteerd inclusief financiële opgaven en knelpunten. In de voorjaarsnota werd al duidelijk dat de (financiële) opgaven groter zijn dan de beschikbare middelen. Bij de behandeling van de voorjaarsnota heeft de Raad richting gegeven aan de keuzes die gemaakt moeten worden. De financiële knelpunten zijn integraal afgewogen in relatie tot de beschikbare middelen. Hierbij is rekening gehouden met de inbreng van de Raad bij de voorjaarsnota en kan het college de begroting 2026-2029 sluitend presenteren.
Ondanks dat de begroting sluitend is, staan de Haagse financiën onder druk. De kosten blijven stijgen en rijksbijdragen groeien onvoldoende mee. Binnen de jeugdzorg zijn tekorten zichtbaar. Hoewel het Rijk tot en met 2027 middelen beschikbaar stelt, wordt er vanaf 2028 een extra besparing op jeugdzorg opgelegd. Ook op andere terreinen, zoals inburgering, opvang, veiligheid, energietransitie en gemeentelijke bedrijfsvoering, staan de financiën onder druk. Het verschil tussen wat van gemeenten wordt gevraagd en wat zij daarvoor ontvangen, raakt aan de uitvoerbaarheid van beleid en het voorzieningenniveau in de stad. Structurele duidelijkheid en voldoende financiering zijn noodzakelijk om de gemeentelijke taken duurzaam te kunnen blijven uitvoeren. Bovendien wordt het gemeentefonds ook opnieuw verdeeld. De financiële impact kan groot zijn voor Den Haag. In het meest negatieve scenario kan dit een structureel nadeel betekenen dat in 10 jaar oploopt tot € 90 mln., zoals toegelicht in de voorjaarsnota. Het is daarom van belang om ook de komende jaren vast te houden aan een behoedzaam financieel beleid en scherp te blijven sturen op de doeltreffendheid en doelmatigheid van de inzet van middelen.
Investeringsruimte groei van de stad
In de begroting 2025-2028 zijn stappen gezet om wegvallende financieringsbronnen in het fysieke domein, zoals de Enecomiddelen, op te vangen. Daarom is vorig jaar bij de begroting 2025-2028 onder andere een bedrag van € 10 mln. aan kapitaallasten beschikbaar gesteld vanaf 2028 voor investeringsruimte voor de groei van de stad. In deze begroting is uitgewerkt hoe deze middelen de komende jaren ingezet kunnen worden. Dat vertaalt zich in een totaal investeringsbedrag van ongeveer € 236 mln.
Inzicht in begroting verder verbeterd
We blijven ons inzetten om de financiële huishouding en de sturing hierop te verbeteren en de inzichtelijkheid en daarmee de bruikbaarheid van de begroting te verbeteren. In de contourenbrief (RIS314462 ) zijn vier thema’s beschreven waarmee het college de financiële huishouding en de sturing wil verbeteren (RIS318378 ). Inmiddels zijn drie thema’s uitgewerkt. De begrotingsregels zijn geactualiseerd, er zijn spelregels voor het cofinancieringsfonds en er zijn stappen gezet in het transparanter maken van de P&C cyclus. Zo is de begroting sinds vorig jaar verbeterd, inclusief een activiteitenboek. Daarnaast hebben we een vernieuwde voorjaarsnota en wordt in 2025 voor het eerst een najaarsnota gemaakt om de prognose over het lopende jaar te verbeteren. Voor het vierde thema, de investeringsbegroting, wordt in deze begroting ook een eerste stap gezet door een beter en gedetailleerder inzicht te geven in het Meerjarig InvesteringsPlan (MIP). In het MIP staan alle investeringen van de gemeente Den Haag. Aan de hand van vernieuwde tabellen heeft de Raad beter inzicht in de verschillende investeringen die gepland staan. Tenslotte wordt eind 2025 de Kadernota Investeringen aan de Raad voorgelegd. In deze kadernota worden de bestaande spelregels uniform vastgelegd en beter inzichtelijk gemaakt.
Actualisatie begroting 2025
Ook de begroting van het lopende jaar (2025) is geactualiseerd, mede op basis van de in de voorjaarsnota opgenomen prognose van het lopende jaar (2025). In bijlage 2 is een volledig overzicht opgenomen van alle wijzingen van het lopende jaar. Naast de wijzigingen die in hoofdstuk 1 toegelicht worden betreft dit verschillende budgetneutrale bijstellingen. In bijlage 2 worden alle mutaties groter dan € 2,5 mln. in 2025 toegelicht. De begroting 2026-2029 en de actualisatie van 2025 dienen in samenhang te worden bezien.
Het college van burgemeester en wethouders