Werk en inkomen

Re-integratie naar werk
Als gemeente willen we dat zo veel mogelijk mensen in onze stad mee kunnen doen en actief onderdeel uitmaken van de samenleving. Werk is een manier om invulling te geven aan die ambitie, omdat werk mensen op allerlei manieren helpt om hun plek in de samenleving (weer) te vinden en te ontwikkelen.

We leveren dienstverlening om mensen naar een school of baan te begeleiden. We geven hiermee invulling aan de Participatiewet. Daarbij zijn we met ongeveer 5.000 bewoners in contact en leveren we hen passende begeleiding rondom werk en scholing. In 2026 willen we 1.500 Haagse inwoners met een bijstandsuitkering begeleiden naar school of werk. We kijken hierbij naar de uitstroom uit het bijstandsbestand vanwege scholing of werk. Uitstroom vanwege parttime werk wordt naar rato meegenomen. Twee personen die vanwege parttime werk voor 50% uitstromen tellen dus als 1 persoon mee. Ook bieden we begeleiding aan inwoners die geen uitkering ontvangen, maar wel ondersteuning nodig hebben om de stap naar de arbeidsmarkt te kunnen maken. We willen 1.000 mensen zonder recht op een bijstandsuitkering naar school of werk begeleiden.
We willen dat mensen niet alleen uitstromen naar school of werk, maar dat dit gebeurt op een manier die duurzaam is, zodat mensen iets kunnen opbouwen en niet weer terug hoeven te vallen op een bijstandsuitkering. Onder duurzaam verstaan we dat de uitgestroomde persoon met een bijstandsuitkering binnen 12 maanden niet opnieuw een beroep heeft moeten doen op een bijstandsuitkering. Het doel is om 80 tot 90% van de uitstroom naar school of werk duurzaam te noemen.

Participatie
In het beleidsplan Werk en Participatie (RIS315004) staat dat de inzet van de gemeente niet altijd direct door te vertalen is naar uitstroom richting werk. Daarom is de dienstverlening steeds meer gericht op het bieden van een duurzaam perspectief. Op deze manier bieden we inwoners ontwikkelperspectief en maken ze weer actief deel uit van de maatschappij. Voor een deel komt na deze ondersteuning werk alsnog in beeld. Voor de groep voor wie het bijvoorbeeld vanwege langdurige ziekte of opname in een instelling niet mogelijk is gebruik te maken van het participatieaanbod, zorgen we ervoor dat er een verbinding is met het zorgdomein.

Inburgering
Het doel is dat inburgeraars zo snel mogelijk naar vermogen meedoen met een zo hoog mogelijke mate van zelfredzaamheid. Om dit te bereiken zorgen we ervoor dat statushouders en gezinsmigranten de Nederlandse taal leren en de nodige vaardigheden, zodat ze kunnen participeren in de samenleving en de weg naar werk kunnen vinden. Om dit te bewerkstelligen wordt er ingezet op duale trajecten, waarbij zowel wordt ingezet op het leren van de taal en participeren in de samenleving, bij voorkeur via werk.

 
Re-integratie naar werk
We werken aan 0nze doelen langs de vier wegen uit het Beleidsplan Werk en Participatie (RIS315004):

1. We bieden iedereen een werk- of ontwikkelkans
2. We versterken de relatie met werkgevers en andere partners
3. We innoveren om werkkansen te vergroten
4. We bieden perspectief voor wie (nog) niet aan het werk kan

In het beleidsplan staat beschreven op welke manier er aan deze opgaven uitvoering wordt gegeven. De raad wordt halfjaarlijks geïnformeerd over de voortgang (zie ook RIS321555). Naast de wettelijke taak om mensen met een bijstandsuitkering en niet-uitkeringsgerechtigden (zogeheten nuggers) te ondersteunen bij het vinden van werk, is er ook oog voor een bredere arbeidsmarktopgave. Deze opgave gaat over krapte in voor de stad vitale sectoren en een mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. De gemeente geeft hier invulling aan met de Aanpak aansluiting onderwijs arbeidsmarkt bedrijfsleven (RIS314887 en RIS320390).
Hieronder volgt een aantal activiteiten die voor de komende periode in het bijzonder van belang zijn:

Ontwikkeling door inzet re-integratievoorzieningen
Om mensen op maat op de juiste manier te kunnen ondersteunen wordt gebruik gemaakt van een divers voorzieningenaanbod. Er zijn voorzieningen die behoren tot een meer algemeen aanbod en voorzieningen die zich specifiek richten op bepaalde groepen zoals jongeren, dak- en thuisloze mensen en kandidaten met een detentieverleden.

Jongerenaanpak
Via het Jongerenpunt070 bieden we jongeren een passend perspectief op bijvoorbeeld een baan, opleiding, stage, startkwalificatie of vrijwilligerswerk. Bovendien geeft het Jongerenpunt070 uitvoering aan een preventieve en outreachende aanpak in de wijken en op de mbo-scholen, waarbij jongeren proactief benaderd worden in hun leefomgeving. De samenwerking met de mbo-scholen wordt met het oog op de Wet van school naar duurzaam werk actief uitgebreid naar de arbeidsmarktregio, zodat voor alle mbo-studenten in de regio passende ondersteuning beschikbaar is.

 Jobcreatie (jobcarving en jobcreatie) en begeleiding na plaatsing
Er wordt niet enkel ingezet op re-integratiedienstverlening, maar er is ook oog voor de ondersteuning die een werkgever nodig heeft en die nodig is om plaatsingen mogelijk te maken. In de gesprekken met werkgevers zal in het bijzonder ingezet worden op jobcarving en functiecreatie en het faciliteren hierbij. Het is ook van belang dat kandidaten na plaatsing worden ondersteund en dit kan bijvoorbeeld met werkbegeleiders en jobcoaches.

 Loonkostensubsidie
De ambitie is om in de collegeperiode 1.600 inwoners met loonkostensubsidie aan het werk te helpen en de groep werkenden met loonkostensubsidie ook aan het werk te houden. Hiervoor wordt ingezet op verschillende sporen, zoals het vergroten van het bereik van kandidaten en werkgevers die in hen willen investeren, het verbeteren van de dienstverlening en het (helpen) creëren van passende banen. We blijven ook onze STiP-banen inzetten voor inwoners die extra ondersteuning nodig hebben om de stap naar de arbeidsmarkt te kunnen maken.

Nieuwkomers naar werk
Werk is voor nieuwkomers een goede dagbesteding, een manier om bij te dragen aan de Nederlandse samenleving en werk voorkomt dat mensen lange tijd inactief zijn en voor lange tijd afhankelijk worden van een uitkering. Daarom begeleiden we zowel Oekraïense ontheemden als asielzoekers die in Den Haag verblijven naar werk.

Samenwerking in de regio
De samenwerking in de arbeidsmarktregio zal verder geïntensiveerd worden. We blijven ons samen met UWV inspannen voor inwoners met een WW-uitkering die grote risico hebben om naar een bijstandsuitkering door te stromen. Daarnaast wordt de dienstverlening van alle regionale partners ontsloten in diverse werkcentra in de arbeidsmarktregio waar werkzoekenden, werkenden en werkgevers terecht kunnen met al hun vragen rondom de arbeidsmarkt.

Ontwikkeling en scholing: Haaglanden Leert Door
Naast doorstroom naar werk willen we mensen ondersteunen bij het zetten van stappen naar scholing, zowel voor inwoners met een uitkering als voor een bredere groep inwoners die om- en bijscholen en daar ondersteuning bij kan gebruiken. In regionaal verband geven we invulling aan het scholingsfonds ‘Haaglanden Leert Door’ en begeleiden we inwoners naar praktijkleren. Ook biedt het Leerwerkloket iedereen in de regio ondersteuning bij scholingsvragen.

Sociaal ondernemerschap
Sociaal ondernemers zijn bedrijven die tenminste de helft van hun inkomsten uit commerciële activiteiten halen en waarbij tenminste 30% van de werknemers een afstand tot de arbeidsmarkt heeft . Daarom zijn ze een belangrijke partner van Den Haag Werkt in het creëren van baankansen voor iedereen. Om die reden investeren we in een eco-systeem voor sociaal ondernemerschap. Ook bevorderen we via “Baankans” dat sociaal ondernemers zelf kandidaten kunnen vinden om in dienst te treden bij sociaal ondernemers. Bij sociaal ondernemers staat de maatschappelijke missie voorop en veel van hen hebben dan ook de ambitie om werknemers die bij hen waardevolle werkervaring hebben opgedaan door te laten stromen naar reguliere ondernemers.

Social return on Investment (SROI)
SROI is onderdeel van het gemeente brede beleid Maatschappelijk Verantwoord Inkopen en Opdrachtgeverschap (MVOI). Zo wordt de inkoopkracht van de gemeente ingezet om meer maatschappelijke waarde te creëren, bijvoorbeeld doordat opdrachtnemers mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst nemen of onderdelen van het werk laten verrichten door sociaal ondernemers.

 Gebiedsgericht: Coalitie 'Wonen, Onderwijs en Werk'
We zetten blijvend in op formele en informele ondersteuning in de wijk. Dat doen we door lokale netwerken in de wijken op te bouwen en inwoners die ondersteuning nodig hebben aan deze netwerken te linken. In Zuidwest geven we met de coalitie ‘Wonen, Onderwijs en Werk’ hier vorm aan, door met lokale werkgevers, het MBO, woningcorporaties en buurtorganisaties ontwikkelpaden aan te bieden.

Participatie
Er zijn verschillende activiteiten die voortkomen uit het doel om mensen een duurzaam perspectief te bieden. Er wordt halfjaarlijks een rapportage aan de raad aangeboden met daarin de voortgang (RIS321555 ). Het gaat om de volgende activiteiten:

Participatieaanbod
We zetten op maat specifiek aanbod in, zoals individuele coaching en maatschappelijk fit-trajecten. Door persoonlijke aandacht en regelmatig contact worden bewoners geholpen op het gebied van sociale activering en re-integratie naar werk. Onder de noemer Duurzaam Perspectief is er aanbod voor intensievere dienstverlening voor bewoners om stappen te zetten in hun ontwikkeling. Tegelijkertijd wordt er vanuit het ‘Gelijkwaardig Meedoen Lab’ ruimte geboden aan innovatieve manieren om mensen in hun directe leefomgeving te bereiken en te ondersteunen met daarbij ook ruimte voor een groepsgerichte aanpak.

Instapeconomie
Er zijn zes partners in de stad die invulling geven aan de instapeconomie. Dit is een activeringsinstrument om bewoners in hun wijk deel te laten nemen aan de samenleving en bij te laten dragen aan activiteiten in de wijk. Het doel is tweeledig, namelijk het bieden van een participatiemogelijkheid aan inwoners die niet direct kunnen werken, en het bevorderen van sterkere wijken met meer cohesie. De instapbanen worden uitgevoerd in Den Haag Zuidwest, Schilderswijk en Mariahoeve.

 Wijkbedrijven
Daarnaast zijn er ook partners die een wijkbedrijf vormgeven in Den Haag Zuidwest. Een wijkbedrijf organiseert en faciliteert ontmoetingen tussen wijkbewoners en heeft als doel hen te activeren en de maatschappelijk participatie van de lokale inwoners te vergroten. Dit zorgt ervoor dat de dienstverlening laagdrempeliger wordt en dat mensen in hun eigen buurt persoonlijke stappen kunnen zetten. De bedrijven zijn van de wijkbewoners, wat ontmoeting en bedrijvigheid van binnenuit stimuleert.

Inburgering
In het beleidsplan Werk en Participatie (RIS315004 ) staat meer opgenomen over de activiteiten die worden opgezet rondom de inburgering. Hier onder vallen de volgende activiteiten waarover jaarlijks aan de raad wordt gerapporteerd:  

Taal
De dienstverlening is ingericht met leerroutes waarbij het leren van de taal altijd is opgenomen. Er wordt bij de brede intake een persoonlijk plan opgesteld om te bepalen welke route het meest passend is en hoe het taaltraject eruitziet. Dit doet recht aan de grote diversiteit die er binnen de groep inburgeraars is.

Onderwijs, participatie en werk
Inburgeraars lopen na het opstellen van een persoonlijk plan de voor hen best passende route door. Een deel volgt een duaal traject en is naast het leren van de taal via onder andere de Module Arbeidsmarkt en Participatie (MAP) bezig met een traject richting werk of is al aan het werk. Er zijn ook statushouders die starten met een onderwijsroute.

Financieel ontzorgen en maatschappelijke begeleiding
Verder is de gemeente verantwoordelijk voor het financieel ontzorgen en de maatschappelijke begeleiding van inburgeraars. Hiervoor wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van financiële trainingen.

 
Re-integratie naar werk
Er wordt in 2026 € 76,1 mln. geïnvesteerd in re-integratie activiteiten. Dit laat zich splitsen in verschillende componenten, hieronder wordt toegelicht hoe deze middelen in 2026 worden ingezet.

Kandidaat ontwikkeling en begeleiding € 55,3 mln.
In 2026 willen we in totaal 2250 mensen naar werk of studie begeleiden. Het gaat hierbij om 1500 bijstandsgerechtigden en 750 niet-uitkeringsgerechtigden (NUG/NUO). Dit aantal is lager dan vorige jaren omdat de wijze van meten is aangepast en daardoor ook de doelstelling. In 2026 is hiervoor € 55,3 mln. aan budget opgenomen. De middelen worden ingezet voor de begeleiding en ontwikkeling van jongeren (€ 4,8 mln.) en de ontwikkeling en begeleiding van kandidaten ouder dan 27 jaar (€ 50,4 mln.). Hiervan is € 38,3 mln. personeel gerelateerd, € 5,9 mln. voor ICT en € 11,1 mln. voor de inzet van de re-integratie instrumenten (werk- en ontwikkeltrajecten (€ 4,0 mln.), diagnose en perspectief bepalen (€ 0,6 mln.) job coaching (€ 1,0 mln.), STiP-subsidie (€ 1,9 mln.) en begeleiding na plaatsing (€ 3,6mln). Ondanks dat de gemiddelde kosten per kandidaat hoger liggen dan bij het opstellen van de businesscase valt deze na actualisatie nog steeds positief uit.

Regionale samenwerking € 0,9 mln.
Samen met de andere gemeenten binnen de arbeidsmarktregio draagt de Gemeente Den Haag als centrumgemeente bij aan de ontwikkeling van de arbeidsmarkt en werkkansen binnen de regio. De bijdrage vanuit de centrumgemeente aan de arbeidsmarktregio komt in 2026 uit op € 0,9 mln. De bijdrage is bedoeld voor ondersteuning van het regionale werkcentrum en regionale projecten.

Programma’s en Projecten € 10,6 mln.
Naast de reguliere dienstverlening voor de re-integratie van bijstandsgerechtigden en niet-bijstandsgerechtigden wordt ingezet op het blijven ontwikkelen van de dienstverlening voor een passend aanbod aan een veranderende doelgroep en een ontwikkelende arbeidsmarkt. Voorbeelden hiervan zijn de programma’s Stap Naar Werk Met LKS, Maatwerk & Regie (RIS321066 ) en het programma Aansluiting Onderwijs, Arbeidsmarkt en BedrijfslevenRIS314887 ). In 2026 is er € 10,6 mln aan budget opgenomen voor de uitvoering van deze programma’s. De doelstelling van het programma Stap Naar Werk met LKS is om in een periode van vier jaar 1600 LKS plaatsingen te realiseren. De kosten voor dit programma worden gedekt uit de bestemmingsreserve Stap Naar Werk met LKS.

Participatie
In 2026 wordt in totaal € 16,7 mln. uitgegeven aan participatievoorzieningen. Dit bedrag valt grotendeels onder het reguliere participatiebudget (€ 15,1 mln.) en deels onder het uitvoeringsplan Zuidwest (RIS316050 )  (€ 2,6 mln.).

Participatie € 15,1 mln.
In 2026 ontvangen circa 18.000 inwoners van Den Haag al 1,5 jaar of langer een bijstandsuitkering. Uit analyses blijkt dat een aanzienlijk deel van deze groep (vooralsnog) niet direct bemiddelbaar is naar regulier werk. Voor een deel van hen is werk op termijn of met ondersteuning wél mogelijk. Voor deze doelgroep is in 2026 een budget van € 15,1 mln. beschikbaar, dat als volgt is opgebouwd:

• € 14,1 mln. voor personeelskosten
•  € 1,0 mln. voor subsidies aan maatschappelijke organisaties

Investeren in begeleiding en ondersteuning blijft belangrijk om deze doelgroep perspectief op werk of maatschappelijke participatie te bieden.
Uitvoeringsplan Nationaal Programma Zuidwest € 2,6 mln ​.

De gemeente Den Haag investeert via het uitvoeringsplan Zuidwest (RIS316050 ) in de versterking van kansen in dit stadsdeel. In 2026 is binnen participatievoorzieningen hiervoor € 2,6 mln. beschikbaar gesteld. De middelen worden besteed aan:

• € 1,6 mln. aan subsidies
• € 0,7 mln. aan sociale voorzieningen in natura
• € 0,2 mln. aan overige kosten

Inburgering
In 2026 wordt in totaal € 15,5 mln. besteed aan inburgering in Den Haag. Naar verwachting zullen er in 2026 zo’n 5.000 inburgeringsplichtigen zijn. De instroom blijkt inmiddels twee keer zo hoog te liggen als door het Rijk was geraamd bij de invoering van de Wet inburgering 2021. Ondanks de eerdere toezegging dat de uitvoeringsbudgetten van het Rijk mee zouden groeien met het aantal deelnemers. Tot op heden heeft het overleg door G4 en VNG met het Rijk nog niet tot extra middelen geleid. Het budget is als volgt opgebouwd:

• € 3,7 mln. voor personeelskosten
• € 11,3 mln. voor inkopen van opleiding en trajecten

Inkomensondersteuning helpt inwoners bij het realiseren van financiële bestaanszekerheid als zij dat niet zelf kunnen. De gemeente draagt bij aan een stabiel en voorspelbaar inkomen voor inwoners, zodat zij mee kunnen doen in de samenleving. We willen het voor onze inwoners zo eenvoudig mogelijk maken en passen maatwerk toe waar mogelijk.

Ook in 2026 voorzien we onze inwoners van adequate inkomensondersteuning. Het aantal bijstandsuitkeringen zal naar verwachting in 2026 gelijk blijven en in de jaren tot en met 2029 met 4,2% afnemen . Den Haag behoudt naar verwachting een tekort op het door het Rijk verstrekte BUIG-budget. Ook in 2026 blijven we waar nodig bezwaar maken en/of gaan we in beroep tegen de beslissingen van het Rijk zolang het Rijk geen afdoende BUIG-financiering ter beschikking stelt. We handelen naar verwachting ca. 6.300 aanvragen af, verstrekken 21.000 uitkeringen.

Participatiewet in Balans

In 2026 treedt de Participatiewet in Balans in werking. Dit wetsvoorstel is bedoeld om enkele ‘hardheden’ uit de huidige Participatiewet te verzachten. In algemene zin kiezen we voor meer vertrouwen in de burger.

De implementatie van de maatregelen is dan ook een belangrijk speerpunt in 2026:

• Een aantal maatregelen moet begin 2026 al zijn ingevoerd. Voorbeelden hiervan zijn: bij de aanvraag van een bijstandsuitkering mag de aanvrager zich identificeren met een rijbewijs of met een DigiD, en iemand kan bijstand met terugwerkende kracht tot maximaal drie maanden ontvangen.
• Sommige maatregelen hebben we vooruitlopend op de wet al geïmplementeerd. Zo passen we de zoektermijn en de kostendelersnorm voor bijstandsgerechtigden tot 27 jaar niet meer toe. Ook hebben we de jongerennorm en het giftenbeleid verruimd en zijn we gestart met het automatisch verrekenen van inkomsten.
• We hebben daarnaast een meer gedifferentieerd maatregelenbeleid vastgesteld en zetten in op preventie ter voorkoming van het schenden van de inlichtingenplicht en bewuste schending hiervan met een bijstandsuitkering wordt aangepakt.
• Verder bereiden we in 2026 maatregelen voor die in 2027 van kracht moeten worden, zoals de verruiming van de bijverdiengrenzen en de invoering van een bufferbudget.

De implementatie vereist met name een verdere investering in de aanpassing van ICT-systemen, de G4-gemeenten verstrekken gezamenlijk opdracht aan de uitvoerende partij WeGo4it om dit traject te realiseren (zie paragraaf Verbonden Partijen). Daarnaast worden processen, werkinstructies en in sommige gevallen het beleid aangepast. Ook vraagt het toepassen van maatwerk veel van onze uitvoeringscapaciteit. Sommige maatregelen hebben gevolgen voor de hoogte van de uitkeringen, zoals de harmonisatie van de jongerennorm en de ALO kop. De kosten voor deze verhogingen worden vanaf 2026 financieel gecompenseerd door het Rijk via het macrobudget (BUIG).

Dak- & Thuisloosheid
In het kader van financiële bestaanszekerheid en preventie voor wat betreft dak- en thuislozen mensen geven we in 2026 verder vorm aan de actiepunten die genoemd zijn in het beleidskader ''Den Haag geeft Thuis''(RIS316085 ). We zetten ons in voor projecten zoals de VerhuisboxPlus, het jongerenbriefadres, de jongerenregisseurs, de daklozenperspectiefaanpak en het voorkomen van uithuiszettingen bij particuliere verhuurders. Deze initiatieven dragen bij aan het beperken van kosten voor maatschappelijke opvang en andere maatschappelijke kosten.

Voor de activiteit Inkomen is voor 2026 een bedrag van €448 miljoen aan lasten en €385 miljoen aan baten begroot. Deze activiteit is verantwoordelijk voor het bieden van inkomensondersteuning, het bevorderen van arbeidsparticipatie en het tegengaan van armoede en sociale uitsluiting.
Binnen de BUIG-regeling (Besluit uitkeringen ingevolge de Participatiewet) kunnen wij in 2026 ca. 21.750 inwoners voorzien van een uitkering. Hiervoor is €427 miljoen gereserveerd, waarbij de uitvoerings-middelen zijn begroot op €55 miljoen (salarissen en overige diensten). Deze voorziening is van cruciaal belang om mensen zonder of met een beperkt inkomen bestaanszekerheid te bieden en hen waar mogelijk te begeleiden naar (gedeeltelijke) arbeidsparticipatie.
Daarnaast willen we ondernemers ondersteunen door middel van het verstrekken van bedrijfskredieten. Dit betreft bijvoorbeeld startersleningen of overbruggingskredieten voor duurzame bedrijfsvoering. Hiervoor is €2,1 miljoen gereserveerd, waarvan €1,3 miljoen aan salarissen personeel. Met dit budget kunnen we ongeveer 15 leningen verstrekken, gericht op het stimuleren van economische zelfstandigheid en het behoud van werkgelegenheid, met bijzondere aandacht voor kwetsbare doelgroepen zoals oudere werkzoekenden en statushouders.
De kosten voor het beleidskader voor dak- en thuislozen (RIS316085 ) worden grotendeels gedekt vanuit het structurele budget voor Maatschappelijke Opvang binnen programma 8 (Zorg en Welzijn). Jaarlijks wordt er € 1,6 miljoen bijgedragen vanuit programma 7 ten behoeve van de acties uit dit beleidskader.
De gemeente zet in op arbeidsinschakeling voor mensen met een arbeidsbeperking. Om dit te realiseren, verstrekt de gemeente loonkostensubsidies aan werkgevers. Deze subsidies verlagen de financiële drempel voor het aannemen van mensen met een verminderde arbeidsproductiviteit en de bekostiging daarvan valt onder de activiteit Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen. Voor deze regeling is (momenteel) €19 miljoen aan lasten begroot. Hiermee willen we in 2026 in totaal 2.288 duurzame arbeidsplaatsen mogelijk maken.
Naast deze instrumenten zetten we in op preventie, begeleiding en re-integratie, onder andere via wijkteams, sociale diensten en samenwerking met het UWV en lokale werkgevers. Investeringen in sociale dienstverlening en het versterken van maatwerkvoorzieningen dragen bij aan een integrale aanpak van armoede en werkloosheid.
Tot slot monitoren wij de effectiviteit van onze regelingen en voeren wij beleid op basis van data, praktijkervaringen en input van inwoners. Op deze manier zorgen wij ervoor dat onze middelen doelgericht en rechtvaardig worden ingezet, met het oog op inclusie, zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie.

Als gemeente willen we mensen met een arbeidsbeperking zo gewoon mogelijk laten deelnemen aan de arbeidsmarkt. Binnen Den Haag Werkt biedt Werk in Opdracht een infrastructuur waarin een beschermde werkplek wordt geboden aan de groep die niet zelfstandig aan de slag kan. Hierbij is het doel niet alleen om als werkbedrijf te functioneren, maar nadrukkelijk ook als een plek waar ontwikkeling centraal staat. De medewerkers worden gevormd door een afnemende groep die gerelateerd is aan de Wet sociale werkvoorziening (WSW) waarop geen instroom meer mogelijk is, een groep met een beschut werk indicatie en een groep medewerkers vanuit de banenafspraak.

De ambities staan geformuleerd in het beleidsplan Werk en Participatie (RIS315004 ) en over de voortgang wordt de raad halfjaarlijks geïnformeerd (zie ook RIS321555 ). De volgende activiteiten worden ondernomen:

Beschut werkplekken
Jaarlijks wordt er, op grond van de participatiewet, door het Rijk een taakstelling opgelegd aan elke gemeente wat betreft het aantal te realiseren beschutte werkplekken. De gemeente kiest ervoor geen wachtlijsten te hanteren en iedereen die een indicatie krijgt in aanmerking te laten komen voor een beschutte werkplek. De verwachting is dat de gemeente daardoor meer beschutte werkplekken aan blijft bieden dan wettelijk gevraagd wordt. De instromers kunnen zowel bij een externe partner terecht als bij het werkbedrijf van de gemeente. We verwachten voornamelijk instroom van jonge medewerkers vanuit het pro/vso-onderwijs.

Uitvoeren WSW
Binnen Werken In Opdracht (WIO) wordt uitvoering gegeven aan de WSW-regeling. Er stromen geen nieuwe medewerkers met een WSW-indicatie meer in (omdat dit niet meer mogelijk is), dus deze groep wordt steeds kleiner. Doordat de criteria voor het toekennen van een indicatie beschut strenger zijn geworden bij de invoering van de Participatiewet in 2015, hebben de medewerkers die daarna zijn ingestroomd met een indicatie beschut een lagere loonwaarde dan de medewerkers die destijds zijn ingestroomd onder de voormalige WSW-regeling. Dit heeft consequenties voor het afsluiten van contracten door WIO en wordt meegenomen in de strategische plannen.

Doorontwikkelen naar een werk- en ontwikkelbedrijf
Binnen de organisatie wordt actief gewerkt aan de doorontwikkeling van WIO naar een werk- en ontwikkelbedrijf. Dit houdt in dat WIO zich niet alleen richt op inwoners die een beschutte werkplek nodig hebben, maar ook een breed aanbod van voorzieningen biedt dat mensen helpt stappen te zetten op de participatieladder. WIO biedt werkfit- en werkontwikkeltrajecten en ontwikkelbanen aan en voert de praktische diagnose uit. Daarnaast biedt het opties tot praktijkleren met certificaten en tot taalondersteuning. Bij het bieden van ontwikkelbanen helpt het dat door het actieplan Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (RIS319227 ) WIO een voorkeurspositie geniet voor het uitvoeren van gemeentelijke opdrachten.

Cao SW en cao Aan de slag
Er zijn verschillende cao's voor medewerkers die beschut werk hebben binnen de gemeente. De cao SW die een looptijd heeft tot 31 december 2025 bevat betere voorwaarden dan cao Aan de slag, die sober is. Beide cao’s lopen af eind 2025. Voor 2026 zullen er nieuwe cao-afspraken gemaakt moeten worden voor zowel cao Aan de slag als cao SW.

Uitvoering WSW

De WSW-regeling is in 2015 gesloten waarmee nieuwe instroom van deze populatie is gestopt. Het beschikbaar gestelde rijksbudget voor 2026 is €40,8 miljoen. Dit is inclusief begeleiding van deze doelgroep (€4,0 miljoen). Daarnaast bedragen de bedrijfskosten €8,5 miljoen. Deze doelgroep is hoofdzakelijk werkzaam binnen de beschutte werkplaatsen en werkplekken binnen WIOT en SWG (Sociaal Werkgeverschap). De verwachte netto toegevoegde waarde (omzet minus orderkosten) voor 2026 ligt op €9,8 miljoen voor totaal SZW.
Deze doelgroep vergt een lagere begeleidingsgraad (gemiddeld 1:20) ten opzichte van de overige doelgroepen (gemiddeld 1:30). Dit door verschil in competenties en vaardigheden van de verschillende doelgroepers. Dat betekent dat naar mate deze doelgroep (WSW) afloopt in de komende jaren en vervangen wordt door andere doelgroepers beschut en Banenafsprakers/Ontwikkelbanen, de begeleidingskosten zullen toenemen en opbrengsten zullen afnemen.

Beschutte werkplekken (Banenafspraak/Ontwikkelbanen)

Voor 2026 staat voor de lasten van beschutte werkplekken en Banenafspraken/Ontwikkelbanen een budget van €21,6 miljoen (€16,2 Beschut en €5,4 banenafspraak/Ontwikkelbanen). Dit is inclusief begeleidingskosten en bedrijfskosten (o.a. interne doorbelastingen). Voor de baten staat begroot € 13,6 (Beschut €10,3 en Banenafspraak/Ontwikkelbaan voor €3,3). Dit inclusief fiscale baten en voorzieningen zoals LKS (€5,4) en verwachte netto toegevoegde waarde (omzet minus orderkosten) aan €3,9.

Transitie van Sociaal Werkbedrijf naar Sociaal Werk- en Ontwikkelbedrijf

De doelgroepen voor Beschut en Banenafspraak gaan gefaseerd over de komende jaren de WSW-groep vervangen. Daarnaast is het Werkbedrijf in transitie naar een hybride organisatie voor Sociaal Werkbedrijf en Ontwikkelbedrijf. Hierbij is de inzet gericht op het zoveel als mogelijk mensen begeleiden naar een duurzame arbeidsinzet in een reguliere werkomgeving. Afgelopen jaar zijn verschillende sporen ontwikkeld. Er is een mobiliteitsfunctie ontwikkeld waarbij doelgroepers bij binnenkomst uitvoerig worden getoetst zodat per kandidaat aan de hand van een praktische diagnose een scherp beeld wordt verkregen ten aanzien van competenties en vaardigheden en wat daarbij de behoeften zijn. Dit gaat leiden tot gerichte inzet op voorzieningen bij Werkgevers Dienstverlening, inzet (onder begeleiding) bij externe bedrijven of binnen eigen voorzieningen van het Sociaal Werk- en Ontwikkelbedrijf.
De bestaande infrastructuur van het Sociaal Werkbedrijf van nu wordt dus getransformeerd naar een hybride infrastructuur van werk- en ontwikkelbedrijf. Hiertoe zijn voor lange termijn gelden beschikbaar gesteld om dit te ondersteunen (Infra- en Impulsgelden €1,9).
Om ook de toenemende begeleidingskosten af te dekken wordt gericht ingezet op het verbeteren van de netto toegevoegde waarde (omzet minus orderkosten) door het aangaan van opdrachten met hoger rendement en ook het aanpassen van de balans in producten- en dienstenmix. Ook het beter uitnutten van SROI-inzet bij leveranciers van de gemeente is een gerede kans.

Ter bestrijding van geldzorgen en het voorkomen van geldproblemen biedt de gemeente specifieke voorzieningen zoals de Ooievaarspas, een collectieve zorgverzekering en de bijzondere bijstand. Als gemeente doen we dit niet alleen. Via de subsidieregeling geldzorgen en geldproblemen werken we met partners samen in de stad, bijvoorbeeld in het kader van kinderarmoede. Op deze manier zorgen we er als gemeente voor dat kinderen een zorgeloze start kunnen maken en geen kansenongelijkheid ervaren door een slechtere financiële positie in het huishouden waarin ze opgroeien ten opzichte van andere leeftijdsgenoten. Door in te zetten op het vergroten van het bereik naar 85%, wordt invulling gegeven aan de collegedoelstelling om meer inwoners te helpen bij het voorkomen van geldzorgen en geldproblemen.

Het college heeft de afgelopen periode al een aantal concrete maatregelen genomen zoals het verhogen van de inkomensgrens van de Ooievaarspas en het herzien en actualiseren van de minimaregelingen. In 2026 trekken wij deze lijn door:

• We brengen meer uniformiteit aan in regelgeving en samenhang tussen de verschillende voorzieningen (beleidsaanpassingen). Hierbij kijken we naar de wettelijke mogelijkheden om ambtshalve regelingen te verstrekken.
• We richten ons op huishoudens die nog geen gebruik maken van één van de minimaregelingen bij de gemeente, met name ondernemers, werkende armen en jongeren. Zo wordt de communicatiecampagne ‘niemand verdient geldzorgen’ uitgebreid naar ondernemers en jongeren.
• We blijven werken aan het vereenvoudigen van aanvraagprocessen en werken daarbij vanuit vertrouwen. Is voor een inwoner vastgesteld dat deze recht heeft op een minimaregeling, en voldoet daarmee ook aan de rechtmatigheid op een andere regeling, dan onderzoeken wij of we de regeling toekennen zodat de inwoner hier geen aanvraag voor hoeft in te dienen.
• We zorgen voor een betere samenwerking tussen de verschillende afdelingen binnen ons programma; door integraal samen te werken kunnen wij een grote slag maken voor onze inwoners.
• We vereenvoudigen de communicatie en maken deze toegankelijk voor laaggeletterden en anderstaligen. Door meertalige en beeldende communicatie proberen wij meer inwoners te bereiken.

Hiermee proberen we het bereik van onze minimaregelingen te vergroten. Voor de meeste inwoners bieden onze generieke regelingen voldoende ondersteuning. Wanneer dit niet het geval is, biedt de gemeente maatwerk aan. Hierbij wordt gekeken wat een inwoner nodig heeft en waarom dat via reguliere regelingen niet mogelijk is.

Kinderopvang
We geven uitvoering aan verschillende kinderopvangregelingen, om de betaalbaarheid van kinderopvang voor een aantal specifieke doelgroepen te verbeteren. Hiermee kunnen ouders aan hun persoonlijke ontwikkeling of herstel werken.

Sociaal Medische indicatie
Vanaf 2025 bekostigen we voor gezinnen met een inkomen tot 150% van het wettelijk sociaal minimum de volledige kosten van kinderopvang voor zover de afgenomen kinderopvang binnen de sociaal medische indicatie (SMI) valt, zodat er geen eigen bijdrage overblijft. Ook willen we de duur van SMI van 6 naar maximaal 12 maanden verhogen. Begin 2026 zal een voorstel hiervoor aan de raad worden voorgelegd.. Hierdoor kunnen meer gezinnen die in een sociaal-medische noodsituatie zitten, gebruik maken van kinderopvang, zonder dat dit financiële zorgen tot gevolg heeft. Dit komt de ontwikkeling van de kinderen ten goede en biedt ouders de ruimte te werken aan een duurzame oplossing.

Vergoeding eigen bijdrage kinderopvang
Voor bijstandsgerechtigden met een traject naar werk vergoeden we als gemeente een deel van de eigen bijdrage van kinderopvang. Dit doen we deels op basis van art. 1.13 van de Wet Kinderopvang en deels vanuit de bijzondere bijstand. Door deze vergoeding is kinderopvang bereikbaar en kunnen deze ouders deelnemen aan ontwikkeltrajecten naar werk.

Bekostiging kinderopvang Zuidwest
We willen dat kinderopvang toegankelijker wordt, ongeacht of ouders werken. We willen dat ouders de mogelijkheid hebben om zich te ontwikkelen, ook als ze geen recht hebben op kinderopvangtoeslag van het Rijk. Om bijstandsgerechtigde en inburgerende ouders van jonge kinderen van 0 tot 4 jaar de ruimte te geven om zich te ontwikkelen, bekostigen we met tijdelijke Rijksmiddelen in 2025 en 2026 twee hele dagen per week formele kinderopvang voor gezinnen die in Den Haag Zuidwest wonen. Naast de ouders hebben ook de kinderen hier baat bij, omdat ze worden opgevangen in een taalrijke omgeving.

Ter bestrijding van geldzorgen en het voorkomen van geldproblemen heeft de gemeente specifieke voorzieningen zoals de Bijzondere bijstand, Ooievaarspas en een collectieve zorgverzekering. Via de subsidieregeling geldzorgen en geldproblemen werken we met partners in de stad. In 2026 is hiervoor € 59,8 mln. aan budget beschikbaar. Hiervan heeft € 30,4 mln. betrekking op uitkeringen die we verstrekken, € 10 mln. betreft subsidies, € 7,5 mln. op de Haagse zorgverzekering, € 9,5 mln. voor inzet van personeel en € 2,4 mln. voor overige goederen en diensten. Daarnaast willen we € 2,4 mln. aan baten realiseren.

630.C Gemeentelijk Minimabeleid

Wij verstrekken Bijzondere bijstand aan inwoners voor onverwachte, noodzakelijke kosten die niet uit het inkomen of het vermogen voldaan kunnen worden. In 2026 zullen we ca. 10.300 huishoudens ondersteunen met een uitkering. Hiervoor is in totaal € 30,5 mln. aan budget beschikbaar. Hiervan heeft € 13,5 mln. betrekking op uitkeringen Bijzondere Bijstand, 8 mln. op de Individuele Inkomenstoeslag, € 6,8 mln. voor personeel en € 2,2 mln. voor overige goederen en diensten. Daarnaast verwachten we € 1,6 mln. aan baten te realiseren. Dit betreft uitkeringen die als lening worden verstrekt.
Daarnaast bieden we de Ooievaarspas aan om Haagse minima deel te laten nemen aan activiteiten op het gebied van sport, cultuur en recreatie. In 2026 zullen we ca. 160.000 vergoedingen verstrekken aan 55.700 huishoudens. In totaal is hiervoor € 7,8 mln. budget opgenomen. Hiervan heeft € 4,7 mln. betrekking op vergoedingen, € 1,6 mln. op vervoersvoorziening voor AOW-gerechtigden en € 1,5 mln. op personeel. Daarnaast verwachten we € 0,8 mln. aan baten te realiseren. Dit betreft baten voor de facturatie aan randgemeenten voor het gebruik van de Ooievaarspas.
Studenten met medische beperkingen kunnen niet bijverdienen naast hun studie. Voor deze studenten bieden wij een studietoeslag aan. In 2026 zullen we ca. 4.750 verstrekkingen verrichten aan 300 studenten. In totaal is hiervoor € 0,4 mln. budget opgenomen, dat volledig betrekking heeft op de uitkeringen.
Ook bieden wij een vergoeding aan langdurig zieken of gehandicapten. In 2026 zullen we uitkeringen verstrekken aan 8.800 inwoners. Hiervoor is € 1,3 mln. budget opgenomen, dat volledig betrekking heeft op uitkeringen aan inwoners.

610.K Kinderopvang

We geven uitvoering aan verschillende kinderopvangregelingen om de betaalbaarheid van kinderopvang voor specifieke doelgroepen te verbeteren. Hiermee kunnen ouders werken aan hun ontwikkeling of herstel. In 2026 zullen we aan 240 ouders een tegemoetkoming geven op grond van een sociaal-medische indicatie. Daarnaast zullen we de eigen bijdrage voor de kinderopvang van 250 ouders vergoeden. In 2026 is hiervoor in totaal € 1,2 mln. budget beschikbaar. Dit bestaat voor € 1 mln. uit uitkeringen aan en € 0,2 mln. voor personeel. Om bijstandsgerechtigde en inburgerende ouders van jonge kinderen van 0 tot 4 jaar de ruimte te geven om zich te ontwikkelen, bekostigen we twee hele dagen per week formele kinderopvang voor gezinnen die in Den Haag Zuidwest wonen. Hiervoor is tot en met eind 2026 € 2,8 mln. budget beschikbaar.

Geldzorgen en geldproblemen hebben een negatieve invloed op zowel de fysieke als mentale gezondheid. Voor het welzijn en de zelfredzaamheid van onze inwoners is het daarom van belang dat schuldenzorgen worden weggenomen. Dit doen wij door het begeleiden van inwoners met schulden bij het aflossen ervan en het vergroten van de financiële zelfredzaamheid. Maatschappelijke organisaties zoals Schuldhulpmaatje, Stek of Humanitas ondersteunen inwoners op een laagdrempelige manier en komen eerder achter de voordeur. Deze maatschappelijke organisaties zijn een belangrijke doorverwijzer van inwoners naar onze financiële ondersteuning. Het komende jaar willen wij meer jongeren bereiken met geldzorgen en geldproblemen en het taboe rondom armoede en schulden beter bespreekbaar maken. Niet alleen jongeren, maar al onze inwoners met geldzorgen en geldproblemen willen wij bereiken. Met sociale woningcorporaties wordt er goed samengewerkt om inwoners met huurachterstanden te ondersteunen en indien nodig, uithuiszettingen te voorkomen. Via de vroegsignalering proberen wij onze inwoners zo vroeg mogelijk te bereiken en te zorgen dat zij ondersteund worden als dat nodig is. Tot slot is de inzet van de Gemeentelijke Kredietbank (GKB) om inwoners die bij een gewone bank geen lening kunnen krijgen, onder voorwaarden, toch een lening te verstrekken. Dit moet inwoners met geldzorgen- of problemen weer perspectief geven. Het uiteindelijke doel van al onze inzet is dat inwoners zich (op termijn) financieel beter kunnen redden en de gemeentelijke voorzieningen weten te vinden wanneer dat nodig is. In Den Haag hebben van de 286.756 huishoudens 43.010 huishoudens geregistreerde problematische schulden.

De ambities staan geformuleerd in het beleidsplan Schuldhulpverlening 2024-2028 (RIS319852 ) en over de voortgang wordt de raad jaarlijks geïnformeerd. De volgende activiteiten worden ondernomen:

• Door het bieden van o.a. budgetbegeleiding aan ca. 2000 inwoners en financiële cursussen (ca. 3500) wordt de financiële zelfredzaamheid vergroot. Het zoveel mogelijk inzetten van saneringskredieten (> 90%) zorgt voor het verminderen van schuldenzorgen.
• Belangrijke maatschappelijke organisaties op het gebied van financiële ondersteuning ondersteunen wij met de subsidieregeling geldzorgen en geldproblemen. Met de organisaties die een subsidie ontvangen, wordt meermaals per jaar gesproken over de voorgenomen en behaalde doelen. Via de subsidieregeling ondersteunen wij 6 organisaties op het gebied van financiële ondersteuning die op hun beurt weer gezamenlijk meer dan 10.000 inwoners bereiken.
• Door de samenwerking met Schuldzero wordt er ingezet op het nog beter bereiken van jongeren. Hun jongerenpanel brengt adviezen uit over bijvoorbeeld financiële educatie of onze financiële trainingen. Jongeren vertellen op verschillende plekken hun verhaal waarmee het taboe rondom schulden bespreekbaar wordt gemaakt. Daarnaast financieren wij financiële educatie op scholen om jongeren zo vroeg mogelijk bewust te maken van hun financiële toekomst.
• We gaan verder met het digitaliseren en automatiseren van onze dienstverlening. Hierdoor wordt het zowel voor interne medewerkers, schuldeisers en inwoners nog makkelijker te communiceren. De digitale omgeving voor inwoners in budgetbegeleiding ‘mijn geldzaken’ zorgt daarnaast voor meer autonomie. Dit is belangrijk, omdat veel inwoners een verkeerd beeld hebben van financiële hulpverlening en door meer autonomie te geven hopen wij de stap naar ons als gemeente te verkleinen en de toegankelijkheid van financiële hulpverlening te vergroten.
• Met meerdere pilots binnen de vroegsignalering onderzoeken wij wat de meest effectieve signalen zijn (naast de reguliere signalen van onze vaste lasten partners) om inwoners met betalingsachterstanden te bereiken. Maandelijks komen er ca. 5000 signalen binnen. Elk signaal wordt opgepakt. De dienstverlening rondom het bereiken én accepteren van hulp door onze inwoners wordt verder doorontwikkeld en de ambitie is om de hulpacceptatie het komende jaar te verhogen, van 12% naar 20%.
• Het Pandhuis kan een oplossing zijn voor elke inwoner die tijdelijk geld nodig heeft, je kan hier terecht voor een belening van bijvoorbeeld goud of andere sieraden. Dagelijks ontvangen wij hier 100 tot 150 inwoners en worden er per jaar ca. 43.000 nieuwe sieraden beleend. De Gemeentelijke Kredietbank (GKB) kan een hypotheek oversluiten naar een goedkopere hypotheek of de overwaarde kan worden gebruikt voor het aflossen van schulden of genereren van extra inkomen. Door de inzet van de GKB kan het mogelijk zijn voor huizenbezitters om toch in hun huis te blijven wonen. Er worden jaarlijks ca. 100 aanvragen gedaan voor een hypotheek.

Ook in 2026 blijft de gemeente Den Haag fors investeren in het voorkomen en oplossen van financiële problemen bij inwoners. Door financiële hulp laagdrempelig, toegankelijk en effectief te organiseren, zetten we in op een schulden(zorgen)vrij Den Haag. De begroting voor 2026 laat zien waar de inzet op gericht is – van vroegsignalering tot sociaaljuridische ondersteuning – en welke middelen daarvoor beschikbaar worden gesteld.

• Advies, informatie en sociaaljuridische diensten: Voor de inzet van sociaal raadslieden is in 2026 een bedrag van €3,7 miljoen begroot. Hiermee wordt ondersteuning geboden aan naar verwachting ruim 5700 hulpvragen, bijvoorbeeld op het gebied van beslaglegging, toeslagen, en huisvesting. Daarnaast is €4,7 miljoen gereserveerd voor advies en informatievoorziening, met onder andere begeleiding richting schuldregelingen. Hiermee beogen we in 2026 ten minste 795 succesvolle schuldregelingen te realiseren.
• Financiële hulpverlening: De sociale kredietverlening krijgt een budget van €5 miljoen, waarmee inwoners geholpen worden met noodzakelijke kredieten die hen kunnen behoeden voor problematische schulden. Bij het Pandhuis kunnen inwoners tijdelijk bezittingen belenen bij acute geldnood. Door de hoge goudprijs wordt er in 2026 uitgegaan van ruim 88.000 nieuwe of verlengde pandbeleningen waarvoor eveneens €5 miljoen is gebudgetteerd als baten. Met deze baten worden de apparaatslasten van GKB, Pandhuis en Schuldregelen gefinancierd. Voor bewindvoering en budgetbeheer is €1,1 miljoen beschikbaar. Naar verwachting zullen hiermee meer dan 3100 inwoners ondersteund worden bij het op orde brengen en houden van hun financiën. De gemeente stelt daarnaast €2 miljoen beschikbaar voor onroerend goed financiering voor mensen die niet bij reguliere hypotheekverstrekkers terechtkunnen. Dit betreft naar verwachting 93 hypotheken.
• Schuldhulpverlening: In 2026 is €11,5 miljoen begroot voor curatieve schuldhulpverlening. Daarmee kunnen onder meer ruim 2200 inwoners intensief worden begeleid en worden circa 55.000 signalen van betalingsachterstanden vroegtijdig opgepakt. Voor preventieve schuldhulpverlening is €4,6 miljoen voorzien. Daarmee worden naar verwachting ruim 11.000 gesprekken gevoerd via de Helpdesk Geldzaken, 7900 financiële trainingen gegeven, en in ten minste 1080 gevallen huisuitzettingen of afsluitingen van gas, water en licht voorkomen.