Zorg, welzijn, jeugd en volksgezondheid

De vastgestelde begroting 2025 – 2028 voor het programma Zorg, Welzijn, Jeugd en Volksgezondheid kent een structurele basis die – met uitzondering van het onderdeel Jeugd – over de jaren vrijwel gelijk blijft en ieder jaar trendmatig stijgt. Deze basis vormt circa 85 % van het budget van het Programma. De overige 15 procent van het budget bestaat uit incidentele middelen welke ook – met uitzondering van het onderdeel Jeugd – vrijwel gelijk blijven qua budget. Dit komt omdat de baten die hier tegenover staan eveneens stabiel zijn. Hier en daar schommelen deze budgetten.

De grootste reden van de aflopende reeks budgetten tussen 2025 en 2028 komt met name door het onderdeel Jeugd waarvoor een aflopende reeks is begroot vanwege de dalende incidentele extra middelen die de gemeente ontvangt vanuit de Hervormingsagenda vanuit het Rijk

Ten opzichte van de vastgestelde begroting zijn verschillende mutaties voorgesteld, deze zullen hieronder grof worden geschetst:

Reeds goedgekeurde mutaties
Op 18 december 2024 heeft de raad de Kadernota begroting en verantwoording Overhead (RIS320519) vastgesteld. Den Haag kiest ervoor om leidinggevende- en managementondersteunende functies ten behoeve van onze primaire processen niet langer te begroten en verantwoorden op programma 16 overhead, maar op de beleidsprogramma’s. Hiervoor is gekozen omdat dit het beste inzicht geeft in de totale baten en lasten van activiteiten binnen een programma. Daarnaast zorgt dit voor een vereenvoudiging van de administratie. De voorgestelde aanpassingen leiden ertoe dat een deel van de lasten die op dit moment begroot en verantwoord worden op programma 16 ‘Overhead’ voortaan via de programma’s 2 t/m 15 lopen. Dit leidt tot een neutrale budgetverschuiving tussen programma’s. Het betreft hier met name personeelslasten. De verschuiving van programma 16 naar dit programma bedraagt € 22,9 mln.

Omdat de Kadernota begroting en verantwoording Overhead per 1 januari 2025 in werking is getreden, worden de lasten ook per 1 januari 2025 verantwoord op de beleidsprogramma’s. Daarom is de begroting 2025 direct op aangepast. De meerjarige budgetverschuiving is verwerkt in de Programmabegroting 2026-2029. D.w.z. deze komt terug onder de noemer Overige (neutrale) mutaties.

Inzet budgettaire ruimte
Zie hoofdstuk 1 (Jeugdzorg € 24,0 mln. (2025), Gezinsopvang € 3,0 mln. (2025 en 2026) en Wonen en Zorg & Extra locatie dagopvang € 0,45 mln. in 2025 en € 1,7 mln. de jaren daarop, Veiligheid € 0,3 mln. voor 2026 en verder.


Overige (neutrale) mutaties

·        Nieuwkomers: Voor de activiteit Nieuwkomers wordt € 84,3 mln. in 2025 en € 59 mln. in 2026 begroot. Dit is budgetneutraal (zie ook baten). Deze middelen waren nog niet eerder opgenomen omdat jaarlijks wordt bezien wat het budget is dat de gemeente ontvangt.
·       Circulaires: vanuit de September- 2024 en Meicirculaire 2025 ontvangt de gemeente voor de jaren 2026 t/m 2029 verschillende extra middelen voor het uitvoeren van taken binnen dit programma (€ 18,4 mln. in 2025, € 59,4 mln. in 2026 en € 55,6, 18,2 en 21,5 mln. in respectievelijk 2027, 2028 en 2029). Dit betreft onder andere de tekorten op Jeugd (€ 45,6 mln. in 2026).
·       Overboeken overhead in 2026 en verder (zie bovenstaand) voor € 21,8 mln.
·       Trend: Voor 2025 t/m 2028 is nacalculatorisch € 6,1 mln. aan trend opgenomen. Voor 2026 t/m 2029 is voorcalculatorisch € 11,4 mln. aan trend opgenomen.
·       Actualisatie staand beleid: Op verschillende onderdelen wordt jaarlijks de begroting geactualiseerd. Voor 2026 is dat € 21,3 mln. Deze zijn per saldo altijd neutraal (dit kan ook neutraal over programma zijn, bijvoorbeeld een schuif met overhead of onttrekkingen aan gemeentebrede reserves). Voor dit programma zijn de grootste posten in 2026 € 5,3 mln. actualisatie Ambulancedienst en Meldkamer en   € 3,3 mln., actualisatie GR-Deel van de GGD en € 7,5 mln. actualisatie lokale taken van de GGD. Hiertegenover staan ook baten.
·       Mutaties POK-middelen. Vanuit de reserve versterking van dienstverlening voor kwetsbare inwoners is  € 1,1 mln. in 2025 en € 3,9 mln. in 2026 begroot voor het uitvoeren van verschillende projecten

·        Divers: Tot slot zijn er diverse kleinere begrotingsmutaties gemaakt o.a. voor te verwachte subsidies en mutaties tussen diensten.

De vastgestelde begroting 2025 – 2028 voor het programma Zorg, Welzijn, Jeugd en Volksgezondheid kent een structurele basis die – met uitzondering van het onderdeel Jeugd – over de jaren vrijwel gelijk blijft en ieder jaar trendmatig stijgt. Deze basis vormt circa 85 % van het budget van het Programma. De overige 15 procent van het budget bestaat uit incidentele middelen welke ook – met uitzondering van het onderdeel Jeugd – vrijwel gelijk blijven qua budget. Dit komt omdat de baten die hier tegenover staan eveneens stabiel zijn. Hier en daar schommelen deze budgetten.

De grootste reden van de aflopende reeks budgetten tussen 2025 en 2028 komt met name door het onderdeel Jeugd waarvoor een aflopende reeks is begroot vanwege de dalende incidentele extra middelen die de gemeente ontvangt vanuit de Hervormingsagenda vanuit het Rijk

Ten opzichte van de vastgestelde begroting zijn verschillende mutaties voorgesteld, deze zullen hieronder grof worden geschetst:

Reeds goedgekeurde mutaties
Op 18 december 2024 heeft de raad de Kadernota begroting en verantwoording Overhead (RIS320519) vastgesteld. Den Haag kiest ervoor om leidinggevende- en managementondersteunende functies ten behoeve van onze primaire processen niet langer te begroten en verantwoorden op programma 16 overhead, maar op de beleidsprogramma’s. Hiervoor is gekozen omdat dit het beste inzicht geeft in de totale baten en lasten van activiteiten binnen een programma. Daarnaast zorgt dit voor een vereenvoudiging van de administratie. De voorgestelde aanpassingen leiden ertoe dat een deel van de lasten die op dit moment begroot en verantwoord worden op programma 16 ‘Overhead’ voortaan via de programma’s 2 t/m 15 lopen. Dit leidt tot een neutrale budgetverschuiving tussen programma’s. Het betreft hier met name personeelslasten. De verschuiving van programma 16 naar dit programma bedraagt € 22,9 mln.

Omdat de Kadernota begroting en verantwoording Overhead per 1 januari 2025 in werking is getreden, worden de lasten ook per 1 januari 2025 verantwoord op de beleidsprogramma’s. Daarom is de begroting 2025 direct op aangepast. De meerjarige budgetverschuiving is verwerkt in de Programmabegroting 2026-2029. D.w.z. deze komt terug onder de noemer Overige (neutrale) mutaties.

Inzet budgettaire ruimte
Zie hoofdstuk 1 (Jeugdzorg € 24,0 mln. (2025), Gezinsopvang € 3,0 mln. (2025 en 2026) en Wonen en Zorg & Extra locatie dagopvang € 0,45 mln. in 2025 en € 1,7 mln. de jaren daarop, Veiligheid € 0,3 mln. voor 2026 en verder.

Overige (neutrale) mutaties

·        Nieuwkomers: Voor de activiteit Nieuwkomers wordt € 84,3 mln. in 2025 en € 59 mln. in 2026 begroot. Dit is budgetneutraal (zie ook baten). Deze middelen waren nog niet eerder opgenomen omdat jaarlijks wordt bezien wat het budget is dat de gemeente ontvangt.
·       Circulaires: vanuit de September- 2024 en Meicirculaire 2025 ontvangt de gemeente voor de jaren 2026 t/m 2029 verschillende extra middelen voor het uitvoeren van taken binnen dit programma (€ 18,4 mln. in 2025, € 59,4 mln. in 2026 en € 55,6, 18,2 en 21,5 mln. in respectievelijk 2027, 2028 en 2029). Dit betreft onder andere de tekorten op Jeugd (€ 45,6 mln. in 2026).
·       Overboeken overhead in 2026 en verder (zie bovenstaand) voor € 21,8 mln.
·       Trend: Voor 2025 t/m 2028 is nacalculatorisch € 6,1 mln. aan trend opgenomen. Voor 2026 t/m 2029 is voorcalculatorisch € 11,4 mln. aan trend opgenomen.
·       Actualisatie staand beleid: Op verschillende onderdelen wordt jaarlijks de begroting geactualiseerd. Voor 2026 is dat € 21,3 mln. Deze zijn per saldo altijd neutraal (dit kan ook neutraal over programma zijn, bijvoorbeeld een schuif met overhead of onttrekkingen aan gemeentebrede reserves). Voor dit programma zijn de grootste posten in 2026 € 5,3 mln. actualisatie Ambulancedienst en Meldkamer en   € 3,3 mln., actualisatie GR-Deel van de GGD en € 7,5 mln. actualisatie lokale taken van de GGD. Hiertegenover staan ook baten.
·       Mutaties POK-middelen. Vanuit de reserve versterking van dienstverlening voor kwetsbare inwoners is  € 1,1 mln. in 2025 en € 3,9 mln. in 2026 begroot voor het uitvoeren van verschillende projecten

·        Divers: Tot slot zijn er diverse kleinere begrotingsmutaties gemaakt o.a. voor te verwachte subsidies en mutaties tussen diensten.

Reserve Maatschappelijk Opvang
In 2026 worden middelen onttrokken voor kosten die worden gemaakt in het kader van het realiseren van uitstroomwoningen en voor de realisatie van de actielijnen die onderdeel zijn van het beleidskader.

Reserve Regiofunctie Maatschappelijke opvang, Vrouwenopvang en Ambulancezorg
In 2026 worden middelen onttrokken voor de inzet bij de realisatie van de actielijnen die onderdeel zijn van het beleidskader. Daarnaast worden middelen onttrokken voor kosten voor de Haagse aanpak gendergerelateerd geweld (RIS317334) en de subsidieregeling preventie en vroegsignalering (RIS316106).

Reserve Opgave Nieuwkomers
In 2026 worden middelen onttrokken voor € 1,9 mln. Jongvolwassen statushouders (prog 8, Balster en Vavier)